Samen met BonoTraffics is gekeken naar de meest kansrijke locatie voor een fietstunnel tussen de stadsdelen Zwolle-Noord en Centrum. Als eerste prioriteit kwam een goede, veilige doorfietsroute aan de orde. Naar de binnenstad, maar ook naar de rest van Zwolle richting een aantal grote sportvoorzieningen die aan de noordkant van de stadsring liggen. De Zwartewaterallee vormt een belangrijke verkeersader als ontsluiting van de groei van Zwolle in de jaren zestig.

Deze 2×2-baansweg loopt door een gebied met een mix van kantoren, bedrijven, scholen en woningen. Met het oog op een verdere groei van Zwolle staat het verbinden van de omliggende wijken en het stadscentrum centraal door te focussen op de langzaamverkeerroutes. Fietsers en voetgangers krijgen ruim baan, zoals ook is vastgelegd in de mobiliteitsvisie van de gemeente Zwolle.

Stimuleren van fietsgebruik

Mede dankzij middelen vanuit de provincie Overijssel kon de gemeente Zwolle in 2019 een verkenning in gang zetten voor het inpassen van fietstunnels, vertelt Joris van Loon, adviseur Verkeer en Vervoer bij de gemeente. “Met als doel om de doorstroming van het autoverkeer te bevorderen en het fietsgebruik meer te stimuleren binnen een zone waar het al redelijk goed geregeld is.”

“Momenteel wordt het verkeer op het kruispunt ter hoogte van de Middelweg geregeld met verkeerslichten. Op zich een veilige oplossing, maar we zien het steeds drukker worden op de bestaande wegen en willen in een kwalitatief hoogwaardig fietsnetwerk blijven investeren, ook gezien de plannen die we hebben voor meer woningen.” Tevens vormt dit kruispunt een belangrijke verbinding voor de omliggende regio aangezien veel scholieren vanuit Hasselt en Genemuiden er gebruik van maken.

Aansluitingen moeten kloppen

“We begonnen met het technisch ontwerp en hebben dit later gevisualiseerd met een 3D-animatie”, legt Wilco van Turennout, verkeerskundig ontwerper bij BonoTraffics, uit. “In die uitwerking maak je voortdurend keuzes. Hoe geven we hellingen voor alle fietsers een goede kwaliteit? Het bestaande kruispunt zal verhoogd moeten worden, zo’n halve tot anderhalve meter in het midden. Het merendeel van het fietsverkeer wil je door die tunnel leiden. Dat is waar de Zwartewaterallee kruist en dat moet ook aansluiten op het omliggende wegennet.

“Hoe kan dat veilig en waar kan dat veilig? Daar zijn de laatste keuzes nog niet in gemaakt. De aansluitingen moeten kloppen anders verplaats je het probleem van onveiligheid en doorstroming voor fietsers. Het onderzoeksgebied gaat dus veel verder dan alleen de tunnelbakken bij de onderdoorgang. Je moet zowel de bestaande als nieuwe situatie goed bekijken.”

Zwart water door de IJssel

Dit onderzoek, waarin twee mogelijke locaties voor een fietstunnel zijn uitgewerkt, lijken het meest kansrijk voor de toekomst. Of ze ook daadwerkelijk gerealiseerd worden, is volgens Joris van Loon een integrale afweging qua financiën, inpassing en effect op onder andere de hoofdgroenstructuur. “We hebben in Zwolle het fenomeen dat de hoofdgroenstructuur ook direct langs de hoofdinfrastructuur loopt. Dus daar moet nog wel wat ‘zwart’ water door de IJssel heen, voordat we daar met elkaar in overeenstemming zijn.”

Maar Van Loon heeft goede hoop op een succesvolle afloop. “We hebben onze werkwijze deze keer omgedraaid. Met dit onderzoek maken we eerst de inpassing en impact van de fietstunnels inzichtelijk, daarna gaan we een integrale afweging met elkaar maken en tot slot afspraken maken om het financiële plaatje rond te krijgen. Doorgaans is de volgorde andersom: eerst wordt geld vrijgemaakt voor een visiedocument, daarna worden de consequenties bekeken.”

“Met deze verkenning geven wij antwoord op alles wat de afgelopen jaren opgeschreven is qua ambitie, wens en noodzaak. Het past bijvoorbeeld in onze ambitie om voor 2027 twintig procent meer fietsers op pad te krijgen. Daar heb je de financiële kant nog niet mee geregeld, dus dat wordt de grootste uitdaging.”

Meer comfort en veiligheid

Bijkomend voordeel van een fietstunnel op de beoogde locatie is dat het gemotoriseerd verkeer ook profiteert, doordat fietsers en voetgangers niet meer op het kruispunt hoeven over te steken. Daardoor profiteren deze verkeersdeelnemers van een betere doorstroming en bij het kruispunt komt meer ruimte voor groen.

Van Loon: “Daar profiteren alle Zwollenaren van. We waarborgen de bedrijvigheid in onze stad zonder dat alles vastloopt. Zwolle wil dé fietsstad van de wereld zijn en we leiden ook veel geïnteresseerden uit binnen- en buitenland rond, die allemaal onder de indruk huiswaarts keren. Maar, we leggen de lat graag steeds hoger door nog meer comfort en veiligheid te creëren voor onze inwoners.”