VRE gaat weer een stap verder dan Virtual Reality. De E van Engineering voegt de mogelijkheid toe om gezamenlijk met anderen, in VR én op afstand, een concept te ervaren, bespreken en beoordelen. Dat dat handig is in deze coronatijd, werd duidelijk tijdens een sessie voor het project Kempenbaan Oost in Veldhoven.

“Je krijgt echt mooie reacties als mensen voor het eerst een VR-bril opzetten”, vertelt Geert Vossen, projectleider bij advies- en ingenieursbureau Tauw. “Je loopt rond in je ontwerp. Je ervaart helemaal hoe het wordt. Hoe breed en hoog die tunnel echt is bijvoorbeeld. Sommige mensen hebben zelfs een gevoel van hoogtevrees.”

Eindplaatje

Laten we even terugspoelen. Wat is Virtual Reality eigenlijk? Om die vraag te beantwoorden, beginnen we bij 3D. “Driedimensionaal ontwerpen doen we al heel lang”, zegt Joris Hoogenboom, adviseur bij BonoTraffics. Hij en Vossen doen veel projecten samen. “VR is een doorontwikkeling daarvan. Vanuit 3D kun je je beelden namelijk gaan verwerkelijken. Het resultaat is dat je door je ontwerpen kunt wandelen. Je stapt een andere wereld in. Alle aspecten kun je beleven. Het beste resultaat heb je met een VR-bril, maar met een laptop kan ook.”

Weer een stapje verder is VRE: Virtual Reality Engineering. Wat die E toevoegt is de mogelijkheid om met andere specialisten en/of de opdrachtgever gezamenlijk letterlijk en figuurlijk door het ontwerp te lopen en het zo waar nodig te verbeteren.

“Je kunt dingen laten zien, aanpassen, opmerkingen plaatsen”, zegt Vossen. “Zo begrijpen we elkaar beter en kom je veel sneller tot het definitieve ontwerp. VR gebruikten we wel eens vaker, maar dan om het eindresultaat te visualiseren. Met VRE is het ook een middel om tot een ontwerp te komen.”

Momentum

Dat komt doordat je een ontwerp echt kunt beleven, vertelt hij. “Je kunt je makkelijker inleven; ook niet-techneuten kunnen hiermee de menselijke maat ervaren. Aan projectleiders en bestuurders kun je heel letterlijk laten zien: dit wordt het, of dit vraagt nog aandacht. Voorheen stonden er wat lijntjes op papier, nu zie je bijvoorbeeld dat die rioolbuis een doorsnede van een meter heeft en wat dat met de omgeving doet. Met VR kun je je ook beter inleven in de weggebruiker. Zo kun je in je ontwerp eenvoudiger rekening houden met ‘human factors’.”

“En het mooie is: het kan allemaal op afstand”, zegt Hoogenboom, die uitlegt dat ze ‘gewone, commerciële software’ gebruiken. “Voorheen stond je met elkaar om een tafel vol tekeningen. Dat hoeft nu niet meer. Geert zit in Eindhoven, ik in Groningen. We zetten onze bril op en we zitten in hetzelfde ontwerp.”

Ideaal dus tijdens deze coronacrisis, waarin mensen zoveel mogelijk vanuit huis moeten werken en in ieder geval anderhalve meter afstand van elkaar moeten houden. “Dit is echt het moment”, zegt Vossen. “Dit is een supertool om met elkaar op inhoud te discussiëren.”

Stuctureel

Het scheelt ook dat VR-techniek steeds beter toegankelijk wordt, vertelt Hoogenboom. “Eerst was je weken bezig om een 3D-ontwerp om te zetten. Daarom deed je dat alleen bij de grote, complexe projecten. Nu ben je in een paar uurtjes klaar. Zo kun je deze toepassing ook voor kleinere vraagstukken gebruiken.” “De drempel wordt kleiner”, vult Vossen aan.

Dat VRE handig is in deze coronatijd, werd duidelijk tijdens een sessie eind april voor het project Kempenbaan Oost in Veldhoven, waarbij beide mannen betrokken zijn. Het is onderdeel van een groter geheel: de hele Kempenbaan wordt opnieuw ingericht om de verkeersproblematiek in Veldhoven en filevorming van bedrijventerrein De Run in het bijzonder ‘structureel op te lossen’.

BonoTraffics en Tauw ontwierpen onder meer een nieuwe kruising met op- en afrit bij de N2. Eerstgenoemde keek naar het verkeerskundige aspect, de ander hield zich bezig met de civieltechnische kant. Bijzonder is een conflictvrije bypass van De Run naar de toerit. Die loopt als het ware parallel aan de Kempenbaan.

De mannen doorliepen het ontwerp met opdrachtgevers Rijkswaterstaat en de gemeente Veldhoven. Speciale aandacht hadden de ‘human factors’: snappen weggebruikers de nieuwe situatie?

Invloed

“Dat is bij dit project erg belangrijk”, zegt Joris Hoogenboom. “Het is namelijk geen traditionele oplossing. Wie op de bypass rijdt, kan denken tegen het overige verkeer in te rijden. En wat als de verkeerslichten uitvallen? Hoe zit het met de bewegwijzering? De positie van een boom, struik of geleiderail heeft invloed op het gedrag en de beleving van de weggebruiker. Tijdens deze VRE-sessie konden we op ooghoogte van de weggebruiker naar het ontwerp kijken. Het voelde alsof we met elkaar midden op de weg stonden.”

De mannen kijken positief terug op de online meeting. Rijkswaterstaat en Veldhoven hadden dan wel geen VR-brillen en moesten het doen met de laptop, maar zo discussiëren was toch van echte meerwaarde. “Ze reageerden heel positief. We hebben over ieder punt kunnen praten. De specialisten van Rijkswaterstaat hebben aangegeven hun bestuur positief te adviseren over het ontwerp”, aldus Geert Vossen.

“Zonder de VRE-sessie was men waarschijnlijk blijven twijfelen”, vult Hoogenboom aan. “Dan was het bestuur mogelijk neutraal of zelfs negatief geadviseerd. Ik denk dat deze manier van overleggen helpt om het project verder te brengen. En ook voor onszelf was het een bevestiging: we hebben een veilige oplossing gecreëerd.”